Wielokontekstowa jakość „bycia” w przestrzeni życia rodzinnego

DOI: https://doi.org/10.35765/HW.2019.1848.05
Słowa kluczowe: rodzina, kultura, samoświadomość, krytyczne doświadczenia, trajektoria

Abstrakt

CEL NAUKOWY: Celem rozważań uczyniono próbę dokonania pogłębionej analizy doświadczeń kobiety, przebiegających na tle trajektorii jej życia, jak również opisania jej mikroświata, zaakcen‑ towania procesów autoidentyfikacji i autowaloryzacji w walce z presją codzienności poprzez ich poznanie i rekonstrukcję, potrzebę (z)rozumienia wysiłku biograficznego konstruowania tożsamo‑ ści badanej oraz wskazania potencjału codziennego, jak też uwrażliwienie na różnorodność do‑ świadczeń kobiecości.

PROBLEM I METODY BADAWCZE: Poszukiwano odpowiedzi na pytania: Jak konstytuuje się podmiot? Jak konstruuje codzienność i jakie nadaje znaczenia jej przejawom? Na ile jednostka może decydować o sobie, a na ile inni określają, kim była, kim jest, kim będzie? Jakie trajektorie egzystencjalne przedstawia narratorka? Jakie znaczenie ma trajektoria cierpienia dla przebiegu biografii? Zastosowano metodę biograficzną i wywiad narracyjny.

PROCES WYWODU: Przedstawiona została analiza trajektoryjnych doświadczeń kobiety w sytuacji małżeństwa, w kontekście wyodrębnionych przez nią w czasie konstruowania narracji trzech przestrzeni jej życia. Następnie zaprezentowany został scenariusz przebiegu trajektorii, wskazujący przebieg życia i znaczenie kompetencyjności osób w nie zaangażowanych z perspektywy badanej.

WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza narracji wskazuje złożone źródła cierpienia kogoś, kto czuje się nieakceptowany, podporządkowany idei nibylandii małżeńskiej, kto nie ma zasobów do zaakceptowania siebie w roli, kto nie ma już czasu na przemianę oraz potrzebę refleksyjnej inklu‑ zji, umożliwiającej pomoc tym, którzy są na pograniczu, pomiędzy i poza.

WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Zaprezentowana w tekście walka z presją codzien‑ ności w narracji jest próbą tworzenia przestrzeni do dyskursu umożliwiającego rozumienie i poro‑ zumienie międzyludzkie, kulturową zmianę. Proces autoidentyfikacji i autowaloryzacji zanurzony w kulturze życia rodzinnego uwrażliwia na problemy i emocje, jakich może doświadczać współczes‑ ny człowiek, i umożliwia przyjrzenie się życiu z własnej bądź obcej perspektywy, co z kolei może stanowić warunek zrozumienia zastanego mikroświata.

Biogram autora

Joanna Żeromska-Charlińska, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Wydział Nauk Społecznych Katedra Pedagogiki Resocjalizacyjnej

Adiunkt w Katedrze Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Wydziału Nauk Społecznych, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Obszar dociekań badawczych stanowi problematyka zachowań społecznie destruktywnych. Zainteresowania z zakresu Resocjalizacji, Patologii Społecznej, zwłaszcza zachowania przemocowe, agresywne kobiet
i wobec nich, zmierzają do opisu i poszukiwań odpowiedzi na piętrzące się  pytania o jakość
 i  sens  życia,  preferencje  wobec  wartości,  niepokoje,  obawy towarzyszące  kobietom  ze  stygmatem  byłych  skazanych jak też  możliwości  wykorzystania  przez nie  potencjału  rozwojowego,  egalitarnego  konstruowania  tożsamości.  Dążąc  do  ukazania  procesu  poszukiwania  tożsamości  przez  kobiety,  ze szczególnym uwzględnieniem ich sytuacji życiowej odwołuję się do twierdzenia, iż kwalifikacje ich niezwykle  skomplikowanego  świata  oraz  przebieg  biografii  będą  zawsze zrelatywizowane, skonwecjalizowane, odnoszone do specyfiki społeczno-kulturowej, z którą identyfikują się one identyfikują.
W określony  sposób  pojmowanie  i  ocenianie  szans  na  skuteczną  ich  readaptację  sytuuję  w już doświadczonym ale też doświadczanym wiktymizacyjnym scenariuszu życia a także przemocowej vs agresywnej  autokreacji  kobiet. Specyfika przedsięwzięć epistemologiczno-eksploracyjnych sytuuje się w perspektywie badań jakościowych, dotyczącej analizy mikroświatów tychże kobiet, podejmowania prób ich odkrywania/opisu znaczeń przez zrozumienie, kierując się zasadą wglądu w owe mikroświaty z perspektywy ustosunkowania podmiotów, których one dotyczą. Dążenia naukowe wpisują się także w nurt dyskusji nad biografizacją jako fenomenem w kontekście potrzeby uprawomocnienia „głosu” ludzi poddawanych dotkliwej presji egzystencjalnej. Wsłuchiwanie się i próba zrozumienia krytycznych momentów ich życia, zmagań z poczuciem obecności nieubłaganego losu, wyznacza tworzywo wzbogacania heterogenicznej perspektywy opisu i analizy, zaakcentowania doświadczeń odpowiadających autorefleksji dotyczącej etyki i moralności spotkania, uznanych wartości, postawie dialogicznej, poczucia sensu życia.

Autorka ok. 60 publikacji naukowych

Temat pracy doktorskiej:

Preferencje wobec wartości młodzieży licealnej doświadczającej przemocy

Promotor w przewodzie doktorskim: dr hab. Urszula Ostrowska;

Recenzenci w przewodzie doktorskim: prof. dr hab. Maria Czerepaniak Walczak, prof. zw. dr hab. Zbigniew Kwieciński

Bibliografia

Kaufmann J. C., za: M. Żadkowska (2016). Para w praniu. Codzienność, partnerstwo, obowiązki domowe. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytet Gdański.

Kubinowski D. (2011). Jakościowe badania pedagogiczne. Filozofia – Metodyka – Ewaluacja. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.

Morgan D. (2011). Locating Family Practicess, Sociological Research Online, 16(4).

Nowak-Dziemianowicz M. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytet Wrocławski.

Nowak-Dziemianowicz M. (2016). Walka o uznanie w narracjach. Jednostka i wspólnota w procesie poszukiwania tożsamości. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląska Szkoła Wyższa.

Ostrouch-Kowalska J. (2015). Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów. Studium socjopedagogiczne narracji rodziców przeciążonych rolami. Kraków: Wydawnictwo Impuls.

Riemann F., Schutze F. (2012). „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych W: K. Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii. Lublin: Wydawnictwo Nomos.

Schütze F. (1997). Trajektoria cierpienia jako przedmiot badań socjologii interpretatywnej, Studia Socjologiczne, t. 144(1).

Slany K. (2002). Alternatywne formy życia małżeńsko-rodzinnego w ponowoczesnym świecie. Kraków: Wydawnictwo Nomos.

Opublikowane
2019-12-30
Jak cytować
Żeromska-Charlińska, J. (2019). Wielokontekstowa jakość „bycia” w przestrzeni życia rodzinnego. Horyzonty Wychowania, 18(48), 53-62. https://doi.org/10.35765/HW.2019.1848.05
Numer
Tom 18 Nr 48 (2019): Kultura rodziny
Dział
Artykuły tematyczne

Copyright (c) 2019 Joanna Żeromska-Charlińska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

  1. Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
  2. Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych: