Kardynała Stefana Wyszyńskiego troska o rodzinę w czasach komunistycznego zniewolenia (na przykładzie Listów Pasterskich Prymasa Polski z lat 1946 -1974)
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest pokazanie kondycji społeczno-moralnej rodziny w czasach socjalizmu realnego w Polsce, w tym grożących jej niebezpieczeństw ze strony państwa i ideologii w kontekście ówczesnych warunków życia.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: W artykule podjęto próbę przedstawienia poglądów Stefana Wyszyńskiego nt. sytuacji rodziny w Polsce w latach 1945-1974. Problematyka badawcza zawarta została w pytaniach: 1) Na jakie niebezpieczeństwa narażona była rodzina i młodzież w czasach realnego socjalizmu w Polsce? 2) W jakim kierunku powinna zmierzać polityka przezwyciężania zagrożeń rodziny? 3) Jakie działania i formy pomocy należało podjąć w celu ochrony rodziny przed wpływami komunistycznej ideologii i władzy? Badania przeprowadzono metodą analizy treści. Podstawą badań uczyniono Listy Pasterskie Episkopatu Polski z lat 1946-1974 dotyczące problematyki rodzinnej i społecznej.
PROCES WYWODU: Artykuł składa się ze wstępu, opisu metody badań oraz trzech części analizy. W pierwszej przedstawiono niebezpieczeństwa dla rodziny i społeczeństwa w latach 1946-1974 na tle warunków ówczesnego życia. W drugiej ukazano kierunki przezwyciężania zagrożeń rodziny, a w części trzeciej formy działań i pomocy rodzinie w celu jej ochrony w czasach komunizmu w Polsce. W zakończeniu podkreślono sens i znaczenie nadawane rodzinie w badanym okresie.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Listy prymasa Polski pokazują zagrożenia uderzające w rodzinę, w tym proces stopniowanego zniewalania rodziny przez system komunistyczny, który posiadał cechy totalitarne. Ideologia marksistowska i związana z nią polityka oraz propaganda wypaczały sens i znaczenie rodziny oraz jej wartości.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Pomimo odmiennej sytuacji społeczno-politycznej poglądy S. Wyszyńskiego dotyczące przezwyciężania zagrożeń i ochrony rodziny wykazują zaskakującą wręcz aktualność, dlatego powinny być obowiązkową lekturą dla wszystkich, którym dobro rodziny polskiej leży na sercu. Są również świadectwem swojej epoki, jej kultury i warunków życia.
Bibliografia
Acher M.(2000). Being Human: the Problem of Agency, Cambridge University Press, Cambridge.
Friszke A. ( 2002). Stopniowanie zniewolenia: Spór o PRL, „Tygodnik Powszechny”, nr 16.
Głowiński M. (2000), O dyskursie totalitarnym, [w:] tenże: Dzieci Ulissesa i inne szkice, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Kardynał Wyszyński S. (1975). Na Nowy Rok Kościelny, 1946
Kardynał Wyszyński S. (1975). O katolickiej wizji życia, Rok 1946 ;
List Pasterski Episkopatu Polski „O pijaństwie”, 9 luty 1947;
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Prymasa Polski z okazji Nowego Roku Szkolnego, Do szkolnej młodzieży katolickiej, rok 1947 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S.(1975). Wezwanie Pasterskie do Pracy Wielkopostnej. Nad zwalczaniem wad społecznych, rok 1964 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975), List Pasterski, O społecznej krucjacie miłości, rok 1967[w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał WyszyńskiS. ( 1975) List Wielkopostny do Duchowieństwa i Wiernych. O zagrożeniu Moralności Narodu, rok 1968 [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Pasterski Do referentek poradnictwa rodzinnego w Gnieźnie 6 II1973, [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Stawiamy na rodzinę [w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: P Éditions du Dialogue.
Kardynał Wyszyński S. (1975). List Pasterski na XXXIV Tydzień Miłosierdzia 26 VIII 1978, Ratujmy życie w rodzinie.[w:] Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paryż: Éditions du Dialogue.
Listy Pasterskie Episkopatu Polski 1945-1974 (1975), Paris : Éditions du Dialogue.
Listy Pasterskie Prymasa Polski 1946-1974 (1975). Paris: Éditions du Dialogue Societe Deditions Internationales.
Lutyński J. ( 1990). Nauka i polskie problemy. Komentarz socjologa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 18 czerwca 1970 roku, W sprawie zagrożeń biologicznych i moralnych narodu , AAN, sygn. 284.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 21 stycznia 1977 roku, O sytuacji i polityce ludnościowej państwa, AAN, sygn.284.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 8 stycznia 1978 roku, Memoriał o rodzinie polskiej, AAN, sygn. 284.
Miłosz, Cz.(1953). Zniewolony umysł, Biblioteka „Kultury”, tom 3, Instytut Literacki w Paryżu.
Rodzina wychowująca (1957). Wykład JE Kard. Stefana Wyszyńskiego wygłoszony do pielgrzymki nauczycieli na Jasną Górę w 1957r. [w:] „Wychowawca” 1995, nr 9.
Tomaszewski, T. ( red.) (1976), Psychologia. Warszawa: PWN.
Siciński A. (red.) (1998). Do i od socjalizmu. Dwa przełomy w ciągu półwiecza w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Świda -Ziemba H. ( 1998). Człowiek wewnętrznie zniewolony, Warszawa: Wydawnictwo UW.
Copyright (c) 2020 Renata Irena Doniec
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
