Medialne kreowanie klimatów rodzinnych
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Waga i znaczenie medialnych szans, wyzwań i zagrożeń dla rodziny wydają się wciąż mało uwzględniane, nie tylko w samym przekazie medialnym, ale również w świadomości współczesnych rodzin. Celem naukowym niniejszego artykułu jest próba pokazania wybranych aspektów wpływu mediów na rodzinę z perspektywy współczesnego dyskursu etycznego.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Zasadniczym problemem badawczym artykułu jest analiza konsekwencji oddziaływania mediów na środowiska rodzinne. Problem badawczy został sformułowany w tytule artykułu jako kreowanie przez media klimatów rodzinnych. W naszych analizach odwołujemy się do literatury źródłowej nauczania papieży Jana Pawła II i Franciszka na temat roli mediów wobec rodziny w kontekście współczesnych procesów cywilizacyjnych. Analiza szans, wyzwań i zagrożeń dla rodziny w dobie cywilizacji medialnej jest oparta na literaturze przedmiotowej dotyczącej tego zagadnienia oraz na własnych obserwacjach uczestniczących.
PROCES WYWODU: W niniejszych analizach staramy się ukazać wybrane aspekty rodzinnych klimatów kreowanych w zasadniczej mierze przez aktywną obecność mediów w środowiskach rodzinnych. Podstawową perspektywą analiz będzie perspektywa personalistyczna, stanowiąca szeroką platformę dialogu dla różnych orientacji i argumentacji etycznych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analizy naukowe zawarte w artykule pokazują pola powinności etycznych troski o rodzinę w świecie wielorakich oddziaływań medialnych. Głównymi wymiarami tej troski są: przestrzeganie zasad odpowiedzialności i szacunku dla godności człowieka w tworzeniu treści medialnych, wychowanie do odpowiedzialnego korzystania z mediów, poszukiwanie mechanizmów obronnych dla rodziny wobec zagrożeń medialnych.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wszystkie zasady odpowiedzialnego tworzenia treści medialnych i korzystania z nich można sprowadzić do jednej podstawowej zasady: potrzeba się oprzeć na etyce mediów, która pozwala kształtować prawdziwe sumienie jako podstawowy regulator ludzkich wyborów i działań medialnych, zarówno działań twórców, nadawców, jak i odbiorców.
Bibliografia
Bartnik, Cz. (1983). Osoba i Kościół według Kard. K. Wojtyły, Colloquium salutis, 15, s. 83-101.
Benedykt XVI. (2007). Dzieci i środki przekazu jako problem wychowawczy, L’Osservatore Romano: wyd. polskie, 3, s. 5-7.
Bogucka, T. (2000). Polska bieda: Polis, 1-2, s. 20-25.
Borne, E. (1968). Bóg nie umarł. Studium o współczesnym ateizmie, Paris: Editions du Dialogue.
Brozi, K. (1992). Ludzie i kryzys cywilizacji. Szkice antropologiczne, Lublin: Norbertinum, s. 14n.
Bukowski, K. (1984). Filozof osoby i miłości – Maurice Nédoncelle, Colloquium salutis, 16, s. 239-256.
Burakowska, K. (1996). Cywilizacja w procesie przemian, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Burszta, W. J. (1999). Wirtualizacja kultury i co z tego wynika. W: M. Kempny, G. Woroniecka (red.), Religia i kultura w globalizującym się świecie, Kraków: NOMOS, s. 25-38.
Buttiglione, R. (1991). L’uomo e la famiglia, Roma: Dino Editore.
Buttiglione, R. (1991a). La crisi della morale, Roma: Dino Editore.
Buttiglione, R. (1995). Ekonomia a etyka: chrześcijańska doktryna społeczna w zmieniającym się świecie, Znak, 1, nr 476, s. 95-103.
Cofty, R. (1968). Bóg niewierzących, Paris.
Crosby, J. (2004). Czy rzeczywiście wszelkie zło jest tylko brakiem?, Ethos, 65-66, s. 12-20.
Czarnik, T. (1996). Status wartości w czasach przemian współczesnych. W: Z. Sareło (red.), Moralność i etyka w ponowoczesności, Warszawa: Wydawnictwa Akademii Teologii Katolickiej, s. 55-61.
Czarny, J. (1983). Człowiek odkupiony przez Chrystusa – kim jest? (Nauczanie Kard. K. Wojtyły), Colloquium salutis, 15, s.173-199.
Czerwiński, M. (1999). Kultura elitarna a kultura masowa, W: Encyklopedia socjologii, t. 2, Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 110-116.
Dec, I. (1983). Podmiotowość osoby w ujęciu Kardynała K. Wojtyły. Z filozoficznego zaplecza encyklik Jana Pawła II, Colloquium salutis, 15, s. 153-172.
Dec, I. (1984). Ontyczne racje danych samodoświadczenia człowieka w ujęciu św. Tomasza z Akwinu, Col-loquium salutis, 16, s. 293-298.
De Lubac, H. (1969). Ateizm i sens człowieka, Paris: Editions du Dialogue.
Drożdż, A. (1998). Konsumizm, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, s. 24n.
Drożdż, M. (2005). Osoba i media. Personalistyczny paradygmat etyki mediów, Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
Drożdż, M. (2006). Media w przestrzeni odpowiedzialności za rodzinę. W: E. Osewska, J. Stala (red.), Rodzina. Bezcenny dar i zadanie, Radom: Polwen Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, s. 771-808.
Dyczewski, L. (2001). Najważniejsze są wartości. W: L. Dyczewski (red.), Kultura w kręgu wartości, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 311.
Echarren, R. (1970). Przekazywanie wiary z punktu widzenia uwarunkowań struktur społecznych w obecnej dobie, Concilium 1-5, s. 159-168.
Garello, J. (2002). Wolność i uczestnictwo w ujęciu Karola Wojtyły, Ethos, 59-60, s. 355-369.
Góralczyk, P. (2000). Sumienie a prawda i wolność, Communio, 1, s. 100.
Goban-Klas, T. (2005). Społeczeństwo masowe, informacyjne, sieciowe czy medialne?, Ethos, 69-70 s. 10-114.
Jan Paweł II, (1993). Encyklika „Veritatis splendor”, Watykan, nr 34.
Jan Paweł II, (1998), Encyklika „Fides et ratio”, Watykan, nr 14.
Jan Paweł II. (2002). Komunikacja społeczna pomostem między wiara i kultura. W: Orędzia Papieskie na Światowy Dzień Komunikacji Społecznej 1967-2002, oprac. M. Lis, Częstochowa, s. 90-96.
Jan Paweł II. (2002). Komunikacja społeczna pomostem między wiara i kultura. W: Orędzia Papieskie na Światowy Dzień Komunikacji Społecznej 1967-2002, oprac. M. Lis, Częstochowa, s. 120-127.
Jan Paweł II. (2002). Komunikacja społeczna w służbie chrześcijańskiej promocji młodzieży, W: Orędzia Pa-pieskie na Światowy Dzień Komunikacji Społecznej 1967-2002, oprac. M. Lis, Częstochowa, s. 128-138.
Jan Paweł II. (2002). Komunikacja społeczna w służbie odpowiedzialnej wolności człowieka, W: Orędzia Pa-pieskie na Światowy Dzień Komunikacji Społecznej 1967-2002, oprac. M. Lis, Częstochowa, s. 97-105.
Jan Paweł II, (2002). Komunikacja społeczna w służbie pokoju, W: Orędzia Papieskie na Światowy Dzień Komunikacji Społecznej 1967-2002, oprac. M. Lis, Częstochowa, s. 114-119.
Jan Paweł II. (2005). List Apostolski o mediach „Szybki rozwój”, Watykan.
Jędraszewski, M. (1992). Domem wolności jest prawda, W Drodze, 10, s. 8-14.
Krąpiec, M. A. (1965). Przeżycie moralne a etyka, Znak, 17, s. 1129-1146.
Konferencja Episkopatu Polski. (2009). Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie, Warszawa, nr 162.
Konferencja Episkopatu Polski. (2009). Służyć prawdzie o małżeństwie i rodzinie, Warszawa, nr 163.
Kowalczyk, S. (1984). Koncepcja wolności odpowiedzialnej Jakuba Maritaina, Colloquium salutis, 16, s. 279-292.
Krupa, O. A. (1983). Człowiek w tajemnicy Chrystusa, Maryi i Kościoła – nauka Kard. K. Wojtyły, Colloquium salutis, 15, s. 51-72.
Kupczak, J. (1999). W stronę wolności. Szkice o antropologii Karola Wojtyły, Kraków: KAIROS, s. 99.
Laun, A. (1991). Aktuelle Probleme der Moraltheologie, Wien: Herder.
Lepa, A. (2001). Media i postawy, Łódź: Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, s. 97-131.
Łukaszyk, R. (1971). Osobowy charakter wiary religijnej, W: B. Bejze (red.), W kierunku człowieka, pod red. Warszawa, s. 143-167.
Majka, J. (1983). Człowiek w encyklikach Jana Pawła II, Colloquium salutis, 15, s. 33-49.
Melina, L. (1991). Sumienie – wolność – Magisterium, Ethos, 15-16, s. 94-112.
Piłat, R. (2001). Miejsce wartości moralnych w ocenach historycznych, Ethos, 56, s. 251-259.
Popielski, K. (1987). Człowiek pytanie otwarte, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, s.23n.
Popielski, K. (1996). Człowiek – wartości – sens. Studia z psychologii egzystencji. Logoteoria i nooteoria. Logoterapia i nooterapia, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL, s.86n.
Po stronie sensu. Ze Stanisławem Barańczakiem rozmawia Magdalena Ciszewska oraz Roman Bąj i Paweł Kozacki, (1995), W Drodze, 10, s. 51-65.
Półtawski, A. (2004). Wartości a osoby. Wartości – podstawowa kategoria bytu czy wyraz ontologicznej bez-radności?, Ethos, 65-66, s. 41-51.
Prężyna, W. (1981). Funkcja postawy religijnej w osobowości człowieka, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubel-ski, s. 20.
Rodziny, żyjcie radością wiary. (2013). http://papiez.wiara.pl/doc/1754972.Rodziny-zyjcie-radoscia-wiary/2, (dostęp: 20.01.2013).
Seifert, J. (1991). Sumienie, poznanie, prawda, Ethos, 15-16, s. 38-48.
Stróżewski, W. (1965). Filozofia wartości, Znak, 17, s. 399-407.
Styczeń, T. (1991). Osoba ludzka: wolność przeciw naturze?, Ethos, 15-16, s. 15-24.
Szostek, A. (1990). Natura – rozum – wolność. Filozoficzna analiza koncepcji twórczego rozumu we współcze-snej teologii moralnej, Rzym: Fundacja Jana Pawła II.
Zawsze ufajcie Bogu. (2013). http://papiez.wiara.pl/doc/1729063.Spotkanie-Papieza-z-mlodzieza, (dostęp: 20.01.2013).
Copyright (c) 2020 Michał Drożdż
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
