Suwerenność. W poszukiwaniu (problematycznych) źródeł koncepcji

Bogdan Szlachta

Data publikacji : 2015-03-30

Tom 6 Nr 14 (2015)

Suwerenność. W poszukiwaniu (problematycznych) źródeł koncepcji

Bogdan Szlachta

Dział: ARTYKUŁY TEMATYCZNE / THEMATIC ARTICLES

Abstrakt

W poszukiwaniu źródeł suwerenności czerpiemy z refleksji XI wieku, by zbadać, czy w projekcie papieża Grzegorza VII spełnione są dwa konieczne warunki zaistnienia suwerenności wskazane przez Hinslaya w jego, klasycznym już, dziele dotyczącym tejże koncepcji. W tej średniowiecznej refleksji, jak wskazuje choćby Berman, odnaleźć można uzasadnienie dla panowania czy sprawowania rządów za pośrednictwem prawa, a nawet dla „rządów prawa”, a zatem związania władzy prawem; prawem, które gwarantowało jedność scentralizowanej struktury i pochodziło od władcy sprawującego swój urząd na mocy prawa i niezależnego od swoich poddanych. Po Grzegorzu VII hierarchiczny Kościół miał się stać suwerenną strukturą, odrębną od społeczeństwa świeckiego, z monopolem na stanowienie norm prawnych.

When searching for the sources of sovereignty derived from the reflections of the eleventh century, and to the conception of Pope St. Gregory VII, in an attempt to see whether the two conditions presented by Hinsley in his classical book on sovereignty exist. We see that in this medieval conception, presented by, for example, Berman, we can find the justification for power or authority by law and even the “rule of law,” for the restriction of power by the law; the law guaranteed unity of the centralized structure and was the source of legitimation for the ruler, who was independent of his subjects. After Gregory VII the hierarchical Church was a sovereign structure, distinct from secular society with a monopoly to constitute legal norms.

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Bartelson, J., 1995, A Genealogy of Sovereignty, Cambridge University Press, Cambridge.

Baszkiewicz, J., 1964, Państwo suwerenne w feudalnej doktrynie, Książka i Wiedza, Warszawa.

Berman, H.J., 1995, Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej, przekł. S. Amsterdamski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Dictatus papae (Program Grzegorza VII, N. 1075); Registrum Gregorii VII, przekł. W. Semkowicz, w: Teksty źródłowe do nauki historji w szkole średniej, zeszyt 15: Walka cesarstwa z papiestwem, Kraków 1924.

Gajusz, Instytucje, przekł. P. Hoffman, s. 2, <http://biblioteka.kijowski.pl/antyk%20rzymski/06.%20gajus%20-%20instytucje.pdf>.

Gilmore, M.P., 1941, Argument from Roman Law in Political Thought 1200-1600, Harvard University Press, Cambridge, Mass.

Hinsley, F.H., 1986, Sovereingnty, Cambridge University Press, Cambridge.

Pennington, K., 2012, Władca i prawo (1200-1600). Suwerenność monarchy a prawa poddanych w zachodnioeuropejskiej tradycji prawnej, przekł. A. Pysiak, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Perrin, J.W., 1972, Azo, Roman Law, and Sovereign European States, „Studia Gratiana”, nr 15.

Quaritsch, H., 1982, Souveränität. Entstehung und Entwicklung des Begriffs in Frankreich und Deutschland vom 13. Jh. bis 1806, Duncker & Humblot, Berlin.

Robinson, I.S., 1978, Authority and Resistance in the Investiture Contest. The Polemical Literature of the Late Eleventh Century, Manchester University Press, Manchester.

Strayer, J., 1970, On the Medieval Origins of the Modern State, Princeton University Press, Princeton.

Szlachta, B., 2001, Monarchia prawa. Szkice z historii angielskiej myśli politycznej do końca epoki Plantagenetów, Księgarnia Akademicka, Kraków.

Szlachta, B., 2003, O pojęciu „suwerenność” (kilka uwag historyka doktryn politycznych), „Civitas. Studia z filozofii polityki”, nr 7: Suwerenność, s. 9-70.

Szlachta, B., 2009, Dualistyczny model relacji między zwierzchnictwem duchowym i świeckim (wprowadzenie do badań), w: Citkowska-Kimla, A., Kiwior-Filo, M., Szlachta, B., (red.), Doktryny – historia – władza. Księga dedykowana Profesorowi Wiesławowi Kozubowi -Ciembroniewiczowi z okazji czterdziestolecia pracy naukowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 319-348.

Szlachta, B., 2012, Monizm jurydyczny w formule dualistycznej? Kilka uwag o „rewolucji w prawie” dokonanej(?) w XI w. po Chr., w: Grodziski, S., Dziadzio, A., (red.), Regnare – gubernare – administrare. Prace dedykowane Profesorowi Jerzemu Malcowi z okazji 40-lecia pracy naukowej, t. II: Z dziejów administracji, sądownictwa i nauki prawa, Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Kraków, s. 173-180.

Wies, E.W., 2000, Cesarz Henryk IV. Canossa i walka o panowanie nad światem, przekł. P. Kaczorowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.

Wilks, M., 1964, The Problem of Sovereignty in the Later Middle Ages. The Papal Monarchy with Augustinus Triumphus and the Publicists, Cambridge University Press, Cambridge.