Polityzacja służby cywilnej w początkach jej budowy w III RP

Piotr Musiewicz

Data publikacji : 2015-09-30

Tom 6 Nr 16 (2015)

Polityzacja służby cywilnej w początkach jej budowy w III RP

Piotr Musiewicz

Dział: ARTYKUŁY TEMATYCZNE / THEMATIC ARTICLES

Abstrakt

W artykule analizie poddano realizowanie standardu politycznej neutralności służby cywilnej u początków jej budowy w III Rzeczypospolitej Polskiej. Standard ten po raz pierwszy został wpisany do polskiego prawa wraz z ustawą o służbie cywilnej z 1996 roku, będącą pierwszą ustawą w tym temacie od 1922 roku. Znalazł się następnie w polskiej Konstytucji z 1997 roku oraz w kolejnych ustawach o służbie cywilnej. Główne pytanie badawcze brzmi: czy u początków budowy polskiej służby cywilnej był on faktycznie przestrzegany? Poszukując odpowiedzi na to pytanie, analizie zostaje poddana sama ustawa z 1996 roku, jak i dokonana na jej podstawie rekrutacja na stanowiska pracy w służbie cywilnej.
Wydaje się bowiem, że autentyczne zachowanie standardu politycznej neutralności przy rekrutacji do służby cywilnej pozwoliłoby na stwierdzenie jej faktycznej neutralności politycznej. Szczegółowemu badaniu poddano zwłaszcza trzy aspekty rekrutacji. Pierwszy dotyczy samej listy i profili osób, które
dopuszczono do postępowania kwalifikacyjnego. Drugi – formy przeprowadzanych egzaminów kwalifikacyjnych oraz ich niejasnych, zmiennych kryteriów. Trzeci
to przyglądnięcie się profilom osób, które pozytywnie przeszły przez egzaminy kwalifikacyjne i zajęły stanowiska w wyższej służbie cywilnej, przede wszystkim jako dyrektorzy generalni urzędów. Wnioski z przeprowadzonych badań, zaprezentowane na końcu artykułu, wskazują, że w procesie rekrutacji – a zatem i w procesie budowy polskiej służby cywilnej w latach 1996-1997 – nie znalazła zastosowania deklarowana prawnie zasada politycznej neutralności służby cywilnej.

Słowa kluczowe

służba cywilna ; polityzacja ; III RP

Inne teksty tego samego autora

Piotr Musiewicz, The Oxford Movement’s Arguments for the Union of Church and State , Horyzonty Polityki: Tom 5 Nr 13 (2014): Politics, Policy and Polity / Różne oblicza polityki

Szczegóły

Bibliografia

Statystyki

Autorzy

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Wskaźniki altmetryczne

Licencja

Uwagi dotyczące praw autorskich

Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:

Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.

Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:

Bibliografia

Czaputowicz, J., 2005, Służba cywilna w Polsce – między polityzacją a profesjonalizacją, „Służba Cywilna” nr 9, jesień-zima 2000/2001.

Czaputowicz, J., 2008, Służba cywilna w procesie integracji europejskiej,

w: Czaputowicz, J., (red.), Administracja publiczna. Wyzwania w dobie

integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Czaputowicz, J., 2012, Słowo wstępne, w: Drobny, W., Mazuryk, M., Zuzankiewicz, P., (red.), Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, Wolters

Kluwer, Warszawa.

Dudek A., 2013, Historia polityczna Polski 1989-2012, Znak, Kraków.

Długosz, D., 2005, Kadry w administracji publicznej, w: Hausner, J., (red.),

Administracja publiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Drobny, W., 2012, Ustawa o służbie cywilnej. Komentarz, red. W. Drobny,

M. Mazuryk, P. Zuzankiewicz, Wolters Kluwer, Warszawa.

Gadowska, K., 2015, Dysfunkcje administracji. Służba cywilna w perspektywie

neoinstytucjonalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.

Gąciarz, J., 1998, Odpowiedź na zarzuty zawarte w „Raporcie z przeprowadzonej analizy i oceny tworzenia służby cywilnej (sierpień 1996-wrzesień 1997)” przedstawione na posiedzeniu Rady Służby Cywilnej w dniu 3 kwietnia 1998 r., „Biuletyn Służby Cywilnej”, nr 5 (11).

Guy Peters, B., 2004, Politization of the Civil Service in the Comparative

Perspective, Taylor & Francis, London.

Heywood, A., 2006, Politologia, przekł. Itrich-Drabarek, J., 2010, Uwarunkowania, standardy i kierunki zmian funkcjonowania służby cywilnej w Polsce na tle europejskim, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Itrich-Drabarek, J., 2012a, Służba Cywilna w Polsce – koncepcje i praktyka,

Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Itrich-Drabarek J., 2012b, Kilka uwag na temat profesjonalizmu i polityzacji

służby cywilnej, w: Wojtaszczyk, K.A., Mirska, A., (red.), Demokratyczna

modernizacja sfery publicznej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.

Itrich Drabarek J., 2013, Służba cywilna w Europie Środkowo-Wschodniej.

Implementacja norm, procedur i wartości europejskiej służby cywilnej, Dom

Wydawniczy Elipsa, Warszawa.

Kamiński, A., 2008, Administracja publiczna we współczesnym państwie,

w: Czaputowicz, J., (red.), Administracja publiczna. Wyzwania w dobie

integracji europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.

Konstytucja, 1976, Dz.U. 1976, nr 7 poz. 36.

Konstytucja, 1997, Dz.U. 1997, nr 78 poz. 483.

Kornaś J., 2009, Polska służba cywilna – problemy rozwoju, „Zeszyty Naukowe

Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie”, nr 803.

Kudrycka B., 1998, Neutralność polityczna urzędników, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.

Liszcz, T., 2010, Prawo urzędnicze, Oficyna Wydawnicza Verba, Lublin.

Pryciak, M., 2001, Służba cywilna w państwie, Wydawnictwo Forum Naukowe,

Poznań.

Raport z przeprowadzonej analizy i oceny tworzenia służby cywilnej (sierpień

-wrzesień 1997), „Biuletyn Służby Cywilnej” 1998, nr 4.

Sitkowska K., 1998, Służba cywilna w nowym ustawodawstwie, Wydawnictwo

Dom Organizatora TNOIK, Toruń.

Subotić, M., 1998, Co się dzieje w Kancelarii Premiera, „Rzeczpospolita”,

02.1998.

Ustawa o pracownikach urzędów państwowych, 1982, Dz.U. 1982, nr 31,

poz. 214 ze zm.

Ustawa o służbie cywilnej, 1996, Dz.U. 1996, nr 89 poz. 402.

Wincenciak, M., 2009, Wpływ polityki i polityków na administrację publiczną,

w: Kudrycka, B., Guy Peters, B., Suwaj, P.J., (red.), Nauka administracji,

Wolter Kluwer SA, Warszawa.