Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku

  • Wit Pasierbek Akademia Ignatianum w Krakowie, Wydział Pedagogiczny, Instytut Nauk o Polityce i Administracji
Słowa kluczowe: GRANICE EDUKACYJNE, GRANICE RELIGIJNE, JEZUICI, POLSKA XVI-XVIII, KATOLICY, PROTESTANCI, UNICI

Abstrakt

Tematyka granic edukacyjnych i religijnych odgrywa szczególną rolę w dobie globalizacji, gdyż z jednej strony próbuje się zamazywać wszelakie granice, zmierzając w kierunku liberalizmu i permisywizmu,
z drugiej jednak strony poczucie tożsamości, suwerenności i niepowtarzalności zmierza w kierunku jasnego określania granic wszelakich. Autor traktuje o okolicznościach granic w sferze religii, kultury i edukacji w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku. Tamte czasy charakteryzowały dwa istotne faktory: najpierw mamy upadek idei średniowiecza i mocne wkraczanie humanizmu i ukierunkowania na człowieka. To naturalnie wyraźnie miało wpływ na charakter religijności. Drugi faktor dotyczy wojen, zarówno na zachodzie, jak na wschodzie Polski. Wprawdzie ziemie zachodnie powoli uzyskiwały pewną stabilność, ale ziemie wschodnie często były najeżdżane z obu stron. By wykazać specyfikę granic edukacyjno-religijnych w ówczesnej Polsce, autor rozpoczął od przedstawienia historii i wpływów religijnych za tym idących. Później przedstawił sytuację szkolnictwa i edukacji w Polsce, dzieląc ją na katolicką, protestancką i uniacką/ortodoksyjną. Rezultatem była analiza wpływów edukacyjnych na ludność na podstawie ich przynależności religijnej. W konkluzji autor zauważył, iż istotą rozważań dotyczących edukacji, kultury, religii są odpowiednie założenia antropologiczne, a konkretnie właściwe rozumienie człowieka, gdyż w tym autor upatruje wszelakie różnice i granice w świecie.

Bibliografia

Budzyński J., Nauka religii i modlitwa w dawnych szkołach humanistycznych, w: Język, szkoła, religia, red. A. Lewińska, M. Chmiel, Wydawnictwo „Bernardinum”, Pelplin 2007.

Chrześcijaństwo w Polsce. Zarys przemian 966-1979, red. J. Kłoczowski, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1992.

Historia wychowania, red. Ł. Kurdybacha, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965.

Krajewski M., Historia wychowania i myśli pedagogicznej, Wydawnictwo Naukowe „Novum”, Płock 2006.

Kościół w Polsce, vol. II, red. J. Kłoczowski, Znak, Kraków 1969.

Kot S., Historja wychowania, Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, Lwów 1934.

Litak S., Historia wychowania, t. I, Wydawnictwo WAM, WSF-P Ignatianum, Kraków 2004.

Litak S., Od Reformacji do Oświecenia. Kościół katolicki w Polsce nowożytnej, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin 1994.

Mandziuk J., Historia Kościoła katolickiego na Śląsku, Wydawnictwo Teologii Katolickiej, Warszawa 1995.

Możdżeń S.I., Historia wychowania do 1795, Wydawnictwo Stachurski, Kielce 2005.

Ratio Studiorum. Ustawa szkolna Towarzystwa Jezusowego, wstęp i opracowanie K. Bartnicka i T. Bieńkowski, Wydawnictwo Naukowe Ateneum, Warszawa 2000.

Wołoszyn S., Historia wychowania, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa 1967.

Opublikowane
2013-12-09
Jak cytować
Pasierbek, W. (2013). Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku. Horyzonty Wychowania, 11(22), 171-188. Pobrano z https://horyzontywychowania.ignatianum.edu.pl/HW/article/view/941