Edytorial: Prawa dziecka i ich ochrona

  • Marta Prucnal Akademia Ignatianum w Krakowie Wydział Pedagogiczny Instytut Nauk o Wychowaniu e-mai: marta.prucnal@ignatianum.edu.pl

Abstrakt

Szanowni Państwo!

Pierwszy numer “Horyzontów Wychowania” opublikowany w 2014 roku wyznacza nowy rozdział w publikacji czasopisma, które odtąd ukazywać się będzie jako kwartalnik. Czasopismo przebudowane zostało również pod kątem graficznym. Zmiany te podyktowane zostały dążeniem do podniesienia standardów oraz pełniejszej realizacji potrzeb Czytelnika.  Aktualny numer poświęcono szeroko ujętej problematyce praw dziecka. Prawa dziecka jako idee pojawiły się w XVII i XVIII wieku. Jako instytucja prawna uznana przez poszczególne państwa świata zaczęły funkcjonować na przełomie XIX i XX wieku. Współcześnie obserwujemy rozległy i stale się rozwijający, zarówno na szczeblu krajowym, jak i międzynarodowym, proces kodyfikacji praw dziecka. Odnaleźć możemy wiele wiążących umów międzynarodowych, dokumentów należących do tak zwanego “soft law” i aktów prawa wewnętrznego poszczególnych państw dotyczących problematyki praw dziecka oraz wyznaczających standardy ich ochrony. Poszczególne jednostki, instytucje i państwa są zobowiązane do ich realizacji i poszanowania. Wśród artykułów napisanych przez zagranicznych i polskich autorów w najnowszym numerze “Horyzontów Wychowania” znajdziecie Państwo teksty dotyczące zagadnień związanych z naturą praw dziecka, ich realizacją oraz ochroną. W tematykę praw dziecka wprowadza nas artykuł Marty Prucnal zatytułowany Wokół praw dziecka. Autorka prezentuje powszechną definicję terminu “dziecko” zawartą w Konwencji ONZ o Prawach Dziecka, przedstawia dwie główne koncepcje “praw” – teorię “interesu” i “wyboru” oraz wyjaśnia miejsce “praw dziecka” na podstawie obu tych teorii. Opisuje ramy praw dziecka wyznaczone przez M. Freemana oraz J. Eekelaara, współczesne koncepcje “praw dziecka” reprezentowane przez M. Balcerka, E. Czyż oraz K.A. Bentley, proces rozwoju i kodyfikacji tych praw oraz środki ich ochrony. Problematykę praw dziecka rozwija Marta Kosowska-Ślusarczyk w artykule Portret współczesnego dziecka. Dyskusja w kontekście praw dziecka w świetle ustaleń Janusza Korczaka. W swojej pracy autorka opiera się na kilku tekstach Janusza Korczaka, między innymi: Prawo dziecka do szacunku, Jak kochać dziecko. Dziecko w rodzinie, Prawidła życia oraz kilku pismach wybranych. Analizuje prawo dziecka do życia, prawo dziecka do bycia, tym, czym jest, prawo do własności, własnego zdania, zabawy oraz wolnego czasu. Marta Kosowska-Ślusarczyk w konkluzji swoich rozważań stwierdza, że mimo wielu różnic między spostrzeżeniami Janusza Korczaka na temat praw dziecka a współczesnym ich obrazem, powinniśmy zawsze pamiętać przesłanie “Starego Doktora”, że dzieciństwo jest wyjątkowym etapem życia, który się nigdy więcej nie powtórzy.  Łukasz Kosowski w artykule Mtoto. Prawa dziecka w postkolonialnym świecie bada znaczenie “postkolonializmu”. Autor przygląda się, z perspektywy interdyscyplinarnej, prawom człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem praw dziecka oraz “omawia potrzebę zrozumienia różnorodności i ponownego zaprojektowania międzynarodowego dialogu pod kątem edukacji młodych dla dobra przyszłości”. Dwóch autorów omawia regulacje karne odnoszące się do dzieci – Farhad Malekian w artykule Międzynarodowa odpowiedzialność karna za zbrodnie wojenne popełniane na dzieciach przeprowadza analizę z perspektywy międzynarodowej, podczas gdy Hengameh Ghazanfari w artykule Odpowiedzialność karna dzieci w irańskim systemie karnym w świetle nowego kodeksu karnego analizuje przepisy krajowe. W swoim studium Farhad Malekian przedstawia koncepcję międzynarodowego prawa karnego, rozważania swoje koncentrując na międzynarodowym prawie karnym dzieci. Autor opisuje zbrodnie międzynarodowe popełniane na dzieciach oraz charakteryzuje międzynarodową odpowiedzialność karną za rekrutację dzieci. Podkreśla międzynarodowy obowiązek ochrony dzieci w czasie pokoju i wojny, wskazując, że prawa dziecka “powinny być traktowane jako bezwzględnie obowiązujące normy międzynarodowego prawa karnego, a zatem jako normy nie podlegające uchyleniu”. Hengameh Ghazanfari koncentruje swoje rozważania wokół kwestii określenia wieku odpowiedzialności karnej dzieci, którą uważa za “jedno z najtrudniejszych zagadnień prawnych związanych z prawami dzieci w Iranie”. Autorka analizuje irański system karny w świetle jego zgodności z zasadami religijnymi Iranu z jednej strony i obowiązującymi Iran konwencjami międzynarodowymi z drugiej strony. Artykuł Małgorzaty Kozak zatytułowany Prawo dziecka do ochrony przed wszelkimi formami przemocy – polskie rozwiązania prawne i perspektywa pedagogiczna został poświęcony problemowi przemocy wobec dziecka. Autorka opisuje definicje przemocy wobec dziecka, polski kontekst prawny tego zjawiska oraz jego socjoprawne konsekwencje. Malgorzata Kozak podejmuje próbę analizy przyczyn przemocy wobec dziecka oraz wskazuje rolę różnych instytucji i organizacji w kontekście ochrony dziecka przed przemocą. Na koniec Aneta Rogalska-Marasińska w swoim artykule Prawo dziecka do poznawania wielokulturowej Europy w kształceniu przyszłych nauczycieli omawia potrzebę i prawo dziecka do poznania “siebie i innych na tle własnej kultury i kultury tych innych”, tak aby umiało ono budować szczere relacje z innymi ludźmi. Autorka podkreśla, że nauczyciele powinni być kształceni w taki sposób, aby stali się świadomi tych potrzeb dziecka i odpowiednio przygotowani do nauczania dzieci rozwijania w sobie idei otwartości i zrozumienia.

W imieniu całej Redakcji oraz swoim własnym życzę Państwu przyjemnej i owocnej lektury.

Marta Prucnal

 

Opublikowane
2014-03-30
Jak cytować
Prucnal, M. (2014). Edytorial: Prawa dziecka i ich ochrona. Horyzonty Wychowania, 13(25), 5-7. Pobrano z https://horyzontywychowania.ignatianum.edu.pl/HW/article/view/18
Dział
Artykuły tematyczne