Współpraca środowisk wychowawczych w procesie edukacji, opieki i rehabilitacji dzieci z niepełnosprawnością słuchu
Abstrakt
CEL NAUKOWY: Celem opracowania jest przedstawienie teoretycznych i aplikacyjnych założeń na temat zagrożeń, szans i wyzwań w zakresie współpracy środowisk edukacyjno‑rehabilitacyjnych wobec osób niepełnosprawnych i ich rodzin w świetle obowiązujących ustaleń legislacyjnych, organizacyjnych i zmian społeczno‑kulturowych.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Aby zrealizować cel, przeprowadzono kwerendę literatury i analizę materiału empirycznego z badań własnych. Poszukiwania badawcze zawężono do określenia opinii rodziców na temat współczesnych potrzeb rodzin wychowujących dzieci z wadą słuchu oraz ich oceny współpracy ze specjalistami w procesie terapeutyczno‑wychowawczym. Do badań zastosowano ankietę wśród rodziców dzieci głuchych, które są objęte kompleksową opieką w poradni specjalistycznej.
PROCES WYWODU: Podjęty problem usystematyzowano w dwóch częściach. Po pierwsze, przedstawiono teoretyczne założenia pedagogiki specjalnej w działaniach na rzecz synergii różnych grup społecznych. Po drugie, w świetle przeglądu literatury przedmiotu i wniosków z badań własnych omówiono przykłady społecznych oczekiwań rodziców, specjalistów wobec współpracy na rzecz wspierania rozwoju osób z niepełnosprawnością.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zaprezentowany obraz współpracy wszystkich osób, które podejmują działania pomocowe wobec budowania potencjału rodziny dziecka i tworzenia zróżnicowanych wspólnot komunikacyjnych łączących szkołę z innymi przestrzeniami społecznymi, jest zorientowany na aktywne uczestnictwo osoby dziecka i jego rodziny w tym procesie.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Poszukiwanie współczesnych perspektyw w zakresie synergii środowisk wychowawczych wiąże się z podnoszeniem jakości życia osób w wymiarze równości szans, godności, autonomii, tożsamości, normalizacji, inkluzji. Jest to problem szeroko omawiany w teorii, ale w praktyce często niedoceniany lub uznawany za nowe wyzwanie dla działań w naukach o wychowaniu.
Bibliografia
Baran, J. (2012). Problemy i konteksty wychowania dzieci z uszkodzonym słuchem w przekazach ich słyszących matek. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego.
Bartnikowska, U. (2010). Sytuacja społeczna i rodzinna słyszących dzieci niesłyszących rodziców. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Bieńkowska, K. i Głowińska, M. (2013). Od słowa do rozmowy. Krosno–Preszów: Stowarzyszenie Rodziców i Przyjaciół Dzieci z Wadą Słuchu.
Cawthon, S.W. (2011). Accountability‑Based Reforms: The Impact on Deaf and Hard of Hearing Students. Washington: Gallaudet University Press.
Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Chrzanowska, I. (2016). Wczesna edukacja i opieka w Polsce na tle krajów UE – wyzwania dla polskiej polityki oświatowej. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej, 22, 73‑91.
De Clerk Goedele, A.M. (2016). Deaf Epistemologies, Identity, and Learning. A Comparative Perspective. Washington: Gallaudet University Press.
Dykcik, W. (2010). Tendencje rozwoju pedagogiki specjalnej. Osiągnięcia naukowe i praktyka. Poznań: Wydawnictwo PTP.
Dz. U. MEN z 2009 r. nr 23, poz. 133.
Dz. U. z 2012 r., poz. 1169.
Gajdzica, Z. (2013). Kategorie sukcesów w opiniach nauczycieli klas integracyjnych jako przyczynek do poszukiwania koncepcji edukacji integracyjnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Gunia, G. (2005). Normalizacja procesu wczesnej diagnozy i rehabilitacji dzieci z wadą słuchu. W: Cz. Kosakowski i A. Krause (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 4. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.
Gunia, G. (2012). Rodzice partnerem w terapii logopedycznej dziecka z wadą słuchu. W: K. Krakowiak i A. Dziurda‑Multan (red.), Wychowanie dzieci z uszkodzeniami słuchu – nowe wyzwania dla rodziców i specjalistów. Lublin: Wydawnictwo KUL.
http://slysze.ifps.org.pl/gdy‑muzyka‑jest‑halasem‑ifps‑uczy‑ochrony‑sluchu (dostęp: 06.02.2017).
Jan Paweł II. (2005). Pamięć i tożsamość. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Kopaliński, W. (1989). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna.
Kosakowski, Cz. (2003). Węzłowe problemy pedagogiki specjalnej. Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Kościelak, R. (2010). Poczucie umiejscowienia kontroli i przekonania o własnej skuteczności w zdrowiu i chorobie. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kotowicz, J. (2016). The neuroscience of sign language. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Paedagogica, 7, 65‑72.
Kozłowski, W. (1993). Współdziałanie i rywalizacja. W: W. Pomykało (red.), Encyklopedia pedagogiczna. Warszawa: Fundacja Innowacja.
Krause, A. (2010). Współczesne paradygmaty pedagogiki specjalnej. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Kubicki, P. (2012), Równy dostęp do edukacji osób z niepełnosprawnościami. W: S. Trociuk (red.), Najważniejsze wyzwania po ratyfikacji przez Polskę Konwencji ONZ o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Warszawa: Wydawca: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich.
Lipkowski, O. (1979). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
Lorens, A. (2014). Model rehabilitacji audiologicznej po wszczepieniu implantu ślimakowego opracowany na podstawie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania Niepełnosprawności i Zdrowia (ICF). Nowa Audiofonologia, tom 3(5), 77‑90.
Okoń, W. (1981). Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Oliva, G.A. (2004). Alone in the Mainstream: A Deaf Woman Remembers Public School (Deaf Lives). Washington: Gallaudet University Press.
Podgórska‑Jachnik, D. (2007). Partnerstwo edukacyjne w pedagogice specjalnej. W: Cz. Kosakowski, A. Krause i A. Żyta (red.), Dyskursy pedagogiki specjalnej, 6. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko‑Mazurskiego.
Sękowska, Z. (1985). Pedagogika specjalna. Zarys. Warszawa: PWN.
Skarżyński, H. (2012). Nowe wyzwanie dla medycyny szkolnej – badania przesiewowe słuchu. Nowa Audiofonologia, tom 1, nr 2, 9.
Twardowski, A. (2015). Rola środowiska rodzinnego w procesie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci z niepełnosprawnościami. W: T. Żółkowska, J. Buława‑Halasz i Ł. Skryplonek (red.), Pedagogika specjalna – koncepcje i rzeczywistość, tom X, Niepełnosprawność w spirali naukowych rozważań. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Humanistycznego US Minerwa.
www.csioz.gov.pl/src/files/klasyfikacje/ICF_Polish_version.pdf (dostęp: 06.02.2017).
www.wadasluchu.org (dostęp: 06.02.2017).
www.codapolska.org (dostęp: 19.05.2017).
Copyright (c) 2017 Horyzonty Wychowania
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uwagi dotyczące praw autorskich
Autorzy publikujący w tym czasopiśmie wyrażają zgodę na następując warunki:
- Autorzy zachowują prawa autorskie, przyznając czasopismu prawo do pierwszej publikacji swojego tekstu jednocześnie zarejestrowanego pod numerem licencji CC BY-ND, która pozwala innym na korzystanie z tego tekstu z uznaniem autorstwa tekstu oraz pierwotnej publikacji w tym czasopiśmie.
- Autorzy proszeni są o nawiązywanie odrębnych, dodatkowych porozumień wynikających z umowy, dotyczących dystrybucji opublikowanej w czasopiśmie wersji tekstu nie na prawach wyłączności (np. opublikowanie go w repozytorium instytucji lub w innym czasopiśmie), z potwierdzeniem pierwszej publikacji w tym czasopiśmie.
Wyraża się zgodę i zachęca autorów do publikacji ich tekstu w Internecie (np. w repozytorium instytucji lub na jej stronie internetowej) przed lub podczas procesu składania tekstu jako, że może to prowadzić do korzystnych wymian oraz wcześniejszego i większego cytowania opublikowanego tekstu (Patrz The Effect of Open Access). Zalecamy wykorzystanie dowolnego portalu stowarzyszeń badawczych z niżej wymienionych:
