Indywidualizm w średniowieczu wobec faktów językowych

  • Dorota Mika Instytut Języka Polskiego PAN w Krakowie
Słowa kluczowe: indywidualizm, średniowiecze, językoznawstwo, semantyka

Abstrakt

Artykuł porusza wieloaspektowe zagadnienie indywidualizmu, przez niektóre grupy społeczne odbieranego jako zjawisko pozytywne, przez inne zaś jako negatywne. Przedstawiono w nim tradycyjne sposoby definiowania tego pojęcia zawarte w opisach leksykograficznych. W artykule omówiono również sprzeczne tendencje w rozumieniu tego zjawiska. Przyjęcie perspektywy historycznej w badaniach nad indywidualizmem pozwala stwierdzić, że jego przejawy były obecne już w okresie średniowiecza. Artykuł ma na celu przedstawienie staropolskiego słownictwa służącego do wyrażania postaw indywidualnych (przykłady znaczeń leksemów oraz zmian semantycznych, jakim podlegały). Szczególną uwagę zwrócono na słownictwo ukazujące człowieka jako niezależną jednostkę obdarzoną wolną wolą.

Bibliografia

Buttler D., Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 1978.

Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1997.

Elias N., Społeczeństwo jednostek, przekł. J. Stawiński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.

Gieysztor A., Homo mediaevalis, w: Człowiek w społeczeństwie średniowiecznym, red. R. Michałowski, Wydawnictwo DiG, Warszawa 1997.

Jougan A., Słownik kościelny łacińsko-polski, Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, Warszawa 1992.

Knapik K., Myśliciel i myśliwy. Myśl i namysł. Dawne nominacje w polu pojęć epistemicznych, „Kwartalnik Językoznawczy” 2011/2 (6).

Michałowska T., Średniowiecze, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.

Reber A.S., Reber E.S., Słownik psychologii, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2008.

Renaut A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowości, przekł. D. Leszczyński, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 2001.

Skoczek A., Wprowadzenie, w: Średniowiecze. Historia literatury polskiej, Wydawnictwo SMS, red. A. Skoczek, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.

Średniowiecze. Historia literatury polskiej, red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.

Ulewicz T., Wstęp, w: Średniowiecze. Historia literatury polskiej, red. A. Skoczek, Wydawnictwo SMS, Bochnia – Kraków – Warszawa 2006.

Waśkiewicz A., Obcy z wyboru. Studium filozofii aspołecznej, Prószyński i S-ka, Warszawa 2008.

Opublikowane
2013-12-30
Jak cytować
Mika, D. (2013). Indywidualizm w średniowieczu wobec faktów językowych. Horyzonty Wychowania, 12(24), 129-140. Pobrano z https://horyzontywychowania.ignatianum.edu.pl/HW/article/view/463